6 जानेवारी दिनविशेष

सप्तरंगी परिपाठ

आज वार- शुक्रवार,

दिनांक- 06/01/2023,

मिती- पौष शुद्ध 15

शके-1944,

सुविचार- विचारवंत होण्यापेक्षा आचारवंत व्हा.

आजचा दिनविशेष-

पत्रकार दिन (महाराष्ट्र)

6 जानेवारी हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील 6वा किंवा लीप वर्षात 6वा दिवस असतो.

ठळक घटना आणि घडामोडी-

सतरावे शतक–

१६६४ – मराठी सैन्य सुरतेत शिरले.

१६६५ – शिवाजी महाराजांनी महाबळेश्वर येथे जिजाबाई व सोनोपंत विश्वनाथ डबीर यांची सुवर्णतुला केली.

१६७३ – कोंडाजी फर्जंद यांनी ६० मावळ्यांनिशी पन्हाळा जिंकला.

एकोणिसावे शतक-

१८३२ – बाळशास्त्री जांभेकर यांनी मुंबई येथे दर्पणचा पहिला अंक प्रकाशित केला.

१८३८ – सॅम्युएल मॉर्सने तारयंत्राचा शोध लावला.

विसावे शतक-

१९२४ – वि.दा. सावरकर यांची अंदमानच्या तुरुंगातून  जन्मठेपेतून सुटका.

१९२९ – मदर तेरेसा यांचे कोलकाता येथे आगमन.

१९०७ – मारिया माँटेसोरी यांनी पहिली माँटेसोरी शाळा सुरू केली. त्यांच्या शाळांमुळे पूर्वप्राथमिक शिक्षणात आमूलाग्र बदल झाला.

१९१२ – न्यू मेक्सिको हे अमेरिकेचे ४७वे राज्य बनले.

१९२९ – मदर तेरेसा यांचे कोलकाता येथे आगमन.

१९४४ – दुसरे महायुद्ध – सोवियेत सैन्य पोलंडमध्ये शिरले.

१९९३ – सोपोर हत्याकांड – अतिरेक्यांनी छावणीवर केलेल्या हल्ल्याला प्रतिसाद म्हणून भारतीय सीमा सुरक्षा दळाच्या जवानांनी ५५ काश्मिरी नागरिकांची हत्या केली.

जन्म-

१४१२ – संत जोन ऑफ आर्क.

१७४५ – ऐलियन मॉंटगोल्फिएर बलूनच्या साहाय्याने आकाशात जाण्याचे प्रयोग करणारा.

१८१२ – बाळशास्त्री जांभेकर – दर्पण या पहिल्या मराठी वृत्तपत्राचे आणि दिग्दर्शन या मासिकाचे प्रकाशक.

१८६८ – गणेश दत्तात्रय सहस्रबुद्धे उर्फ दासगणू महाराज.

१९२५ – रमेश मंत्री – प्रवासवर्णनकार, कथाकार, विनोदी लेखक

१९२८ – विजय तेंडुलकर, मराठी साहित्यिक

१९३१ – डॉ. आर.डी. देशपांडे, मराठी पर्यावरणशास्त्रज्ञ.

१९५९ – कपिलदेव निखंज, भारतीय क्रिकेट खेळाडू. भारतीय क्रिकेट संघनायक, समालोचक व प्रशिक्षक.

१९६६ – ए.आर. रहमान, भारतीय संगीतकार.

मृत्यू-

१७९६ – जिवबा दादा बक्षी, महादजी शिंदे यांचे सेनापती, मुत्सद्दी.

१८४७ – त्यागराज, दाक्षिणात्य संगीतकार

१८५२ – लुई ब्रेल, अंधांना उपयोगी पडणाऱ्या ब्रेल लिपीचे जनक व शिक्षक.

१८८५ – भारतेंदू हरिश्चंद्र – आधुनिक हिंदी साहित्याचे जनक मानले जाणारे हिंदी साहित्यिक.

१९१९ – थियोडोर रूझवेल्ट अमेरिकेचे २६वे राष्ट्राध्यक्ष.

१९७१ – प्रफुल्लचंद्र तथा पी.सी. सरकार, भारतीय जादूगार.

१९८४ – विद्यानिधी महामहोपाध्याय सिद्धेश्वरशास्त्री विष्णू चित्रा व वैदिक साहित्याचे अभ्यासक व मराठी कोशकार.

१९८७ – जयदेव , हिंदी चित्रपट संगीतकार.

२०१० – प्रल्हाद ईरबाजी सोनकांबळे, लेखक व इंग्रजीचे प्राध्यापक

२०१७ – ओम पुरी, हिंदी अभिनेता.

प्रतिवार्षिक पालन-

पत्रकार दिन (महाराष्ट्र).

वर्धापनदिन : मराठीतील पहिले वृत्तपत्र दर्पण (१८३२)

राष्ट्रगीत-

जनगणमन अधिनायक जय हे

भारत भाग्य-विधाता |

पंजाब, सिंधू, गुजरात, मराठा, द्राविड, उत्कल, बंग,

विंध्य, हिमाचल, यमुना, गंगा,

उच्छल जलधितरंग,

तव शुभ नामे जागे तव शुभ आशिस मागे,

गाहे तव जयगाथा,

जनगण मंगलदायक जय हे,

भारत भाग्य-विधाता|

जय हे, जय हे, जय हे,

जय जय जय, जय हे ||

प्रतिज्ञा-

भारत माझा देश आहे.

सारे भारतीय माझे बांधव आहेत.
माझ्या देशावर माझे प्रेम आहे.
माझ्या देशातल्या समृद्ध आणि
विविधतेने नटलेल्या परंपरांचा मला अभिमान आहे.
त्या परंपरांचा पाईक होण्याची पात्रता
माझ्या अंगी यावी म्हणून मी सदैव प्रयत्न करेन.

मी माझ्या पालकांचा, गुरुजनांचा
आणि वडीलधाऱ्या माणसांचा मान ठेवीन
आणि प्रत्येकाशी सौजन्याने वागेन.
माझा देश आणि माझे देशबांधव
यांच्याशी निष्ठा राखण्याची
मी प्रतिज्ञा करीत आहे.
त्यांचे कल्याण आणि
त्यांची समृद्धी ह्यांतच माझे
सौख्य सामावले आहे.

जय हिंद

भारताचे संविधान 

उद्देशिका

आम्ही, भारताचे लोक, भारताचे एक सार्वभौम

समाजवादी धर्मनिरपेक्ष लोकशाही गणराज्य घडविण्याचा

व त्याच्या सर्व नागरिकांस

सामाजिक, आर्थिक व राजनैतिक न्याय;

विचार, अभिव्यक्ती, विश्वास, श्रद्धा

व उपासना यांचे स्वातंत्र्य;

दर्जाची व संधीची समानता;

निश्चितपणे प्राप्त करून देण्याचा

आणि त्या सर्वांमध्ये व्यक्तीची प्रतिष्ठा व राष्ट्राची एकता

आणि एकात्मता यांचे आश्वासन देणारी बंधुता

प्रवर्धित करण्याचा संकल्पपूर्वक निर्धार करून;

आमच्या संविधानसभेत

आज दिनांक सव्वीस नोव्हेंबर, १९४९ रोजी

याद्वारे हे संविधान अंगीकृत आणि अधिनियमित

करून स्वतःप्रत अर्पण करीत आहोत.

प्रार्थना-

बोधकथा-

पसायदान-

आता विश्वात्मकें देवें । येणे वाग्यज्ञें तोषावें ।

तोषोनिं मज द्यावे । पसायदान हें ॥

जें खळांची व्यंकटी सांडो । तया सत्कर्मी- रती वाढो ।

भूतां परस्परे पडो । मैत्र जिवाचें ॥

दुरितांचे तिमिर जावो । विश्व स्वधर्म सूर्यें पाहो ।

जो जे वांच्छिल तो तें लाहो । प्राणिजात ॥

वर्षत सकळ मंगळी । ईश्वरनिष्ठांची मांदियाळी ।

अनवरत भूमंडळी । भेटतु भूतां ॥

चलां कल्पतरूंचे आरव । चेतना चिंतामणींचें गाव ।

बोलते जे अर्णव । पीयूषाचे ॥

चंद्रमे जे अलांछन । मार्तंड जे तापहीन ।

ते सर्वांही सदा सज्जन । सोयरे होतु ॥

किंबहुना सर्व सुखी । पूर्ण होऊनि तिन्हीं लोकी ।

भजिजो आदिपुरुखी । अखंडित ॥

आणि ग्रंथोपजीविये । विशेषीं लोकीं इयें ।

दृष्टादृष्ट विजयें । होआवे जी ॥

येथ ह्मणे श्री विश्वेशराओ । हा होईल दान पसावो ।

येणें वरें ज्ञानदेवो । सुखिया जाला ॥

देशभक्तीपर गीत-

बालगीत-