12 जानेवारी दिनविशेष

सप्तरंगी परिपाठ

आज वार- गुरुवार,

दिनांक- 12/01/2023,

मिती- पौष कृ. 5

शके– 1944,

सुविचार- शिकणाऱ्याला शिकवावं लागत नाही; तो स्वतःहून शिकतो.

आजचा दिनविशेष-

राजमाता जिजाऊ यांची जयंती, स्वामी विवेकानंद यांची जयंती (राष्ट्रीय युवक दिन)

ठळक घटना आणि घडामोडी-

सोळावे शतक-

१५२८ – गुस्ताव पहिला स्वीडनच्या राजेपदी.

अठरावे शतक-

१७०५ – मराठा साम्राज्याची राजधानी सातारा येथे हलविण्यात आली.

विसावे शतक-

१९०८ – पहिला लांब अंतरावर पाठवला गेलेला रेडियो संदेश आयफेल टॉवरवरून प्रसारित झाला.

१९१५ – महिलांना मतदानाचा अधिकार देण्याचा प्रस्ताव अमेरिकन संसदेने फेटाळला.

१९२६ – पाश्चर संस्थेने धर्नुवातासाठी लस शोधल्याची घोषणा केली.

१९३१ – सोलापूरचे क्रांतिकारी किसन सारडा, मल्लाप्पा धनशेट्टी व कुरबन हुसेन साचा:जगन्नाथ शिंदेयांना येरवडा कारागृहात फाशी देण्यात आली.

१९३६ – डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची धर्मांतराची घोषणा केली.

१९९७ – सामाजिक कार्यकर्त्या गंगुताई पटवर्धन यांना महर्षी कर्वे स्त्री शिक्षण संस्थेतर्फे दिला जाणारा पहिला बाया कर्वे पुरस्कार प्रदान.

१९९८ – एकोणीस युरोपीय देशांनी मानवी क्लोनिंगवर बंदी आणली.

एकविसावे शतक-

२००५ – राष्ट्रीय ज्ञान आयोगाची स्थापना.

२००६ – हज यात्रेच्या अखेरच्या दिवशी मक्केजवळ मीना येथे प्रतीकात्मक दगड फेकण्याचा विधी चालू असताना झालेल्या चेंगराचेंगरीत ३४५ मुस्लिम भाविकांचा मृत्यू व २९० जखमी.

२०१० – हैतीमध्ये झालेल्या भूकंपात ३,००,००० पेक्षा अधिक मृत्यू.

जन्म-

१५९८ – जिजाबाई, छत्रपती शिवाजीच्या आई.

१८५४ – व्यंकटेश बापूजी केतकर, गणिती व ज्योतिर्विद.

१८६३ – भारतीय तत्त्वज्ञानाची महती जगभर पसरवणारे नरेन्द्रनाथ दत्त उर्फ स्वामी विवेकानंद, भारतीय तत्त्वज्ञ.

१८९२ – मिखाइल गुरेविच, रशियन विमान तंत्रज्ञ.

१८९३ – हर्मन गोरिंग, नाझी अधिकारी.

१८९३ – आल्फ्रेड रोझेनबर्ग, नाझी अधिकारी.

१८९९ – पॉल हर्मन म्युलर, नोबेल पारितोषिक विजेता स्विस रसायनशास्त्रज्ञ.

१९०२ – सौद, सौदी अरेबियाचा राजा.

१९०२ – धुंडिराजशास्त्री विनोद, भारतीय तत्त्वज्ञ, स्वातंत्र्य सैनिक आणि लेखक.

१९०६ – महादेवशास्त्री जोशी, भारतीय संस्कृतीिोशाचे व्यासंगी संपादक.

१९१८ – सी.रामचंद्र, ज्येष्ठ संगीतकार.

१९१६ – पीटर विलेम बोथा, दक्षिण आफ्रिकेचा राष्ट्राध्यक्ष.

१९१७ – महाऋषी महेश योगी, भारतीय तत्त्वज्ञ.

१९४० – डिक मोत्झ, न्यूझीलंडचा क्रिकेट खेळाडू.

१९४९ – हारुकी मुराकामी, जपानी साहित्यिक, अनुवादक.

१९६२ – रिची रिचर्डसन, वेस्ट इंडीजचा क्रिकेट खेळाडू.

१९७२ – पॉल विल्सन, ऑस्ट्रेलियाचा क्रिकेट खेळाडू.

१९७६ – गॅव्हिन रेनी, झिम्बाब्वेचा क्रिकेट खेळाडू.

मृत्यू-

१५१९ – मॅक्सिमिलियन पहिला, पवित्र रोमन सम्राट.

१८३४ – विल्यम विंड्हॅम ग्रेनव्हिल, युनायटेड किंग्डमचा पंतप्रधान.

१८९७ -सर आयझॅक पिटमॅन – शॉर्टहॅंड या लघुलिपीचे जनक

१९४४ – वासुकाका जोशी, लोकमान्य टिळकांचे निकटचे सहकारी व चित्रशाळेचे विश्वस्त.

१९६६ – नरहर विष्णू तथा काकासाहेब गाडगीळ, स्वातंत्र्यसैनिक, लेखक, वक्ते, राजकीय नेते, केंद्रीय मंत्री आणि पंजाबचे राज्यपाल.

१९७६ – ऍगाथा ख्रिस्ती, प्रसिद्ध रहस्यकथा लेखिका.यांनी लिहिलेल्या माऊस ट्रॅप या नाटकाचा प्रयोग आजही लंडन येथील नाट्यगृहा मध्ये रोज एक तरी प्रयोग सादर केला जातो

१९९२ – पंडित कुमार गंधर्व, हिंदुस्थानी संगीताच्या क्षेत्रातील ख्यातनाम गायक.शिवपुत्र सिद्धरामय्या कोमकलीमठ ऊर्फ ’ कुमार गंधर्व’

१९९७ – ओ.पी. रल्हन, हिंदी चित्रपट निर्माते, दिग्दर्शक, लेखक व अभिनेते.

२००५ – अमरीश पुरी, भारतीय अभिनेता.– आंतरराष्ट्रीय कीर्ती प्राप्त केलेले चित्रपट व रंगमंच कलाकार

प्रतिवार्षिक पालन-

राष्ट्रीय युवक दिन – भारत.

झांझिबार क्रांती दिन – टांझानिया.

राष्ट्रगीत-

जनगणमन अधिनायक जय हे

भारत भाग्य-विधाता |

पंजाब, सिंधू, गुजरात, मराठा, द्राविड, उत्कल, बंग,

विंध्य, हिमाचल, यमुना, गंगा,

उच्छल जलधितरंग,

तव शुभ नामे जागे तव शुभ आशिस मागे,

गाहे तव जयगाथा,

जनगण मंगलदायक जय हे,

भारत भाग्य-विधाता|

जय हे, जय हे, जय हे,

जय जय जय, जय हे ||

प्रतिज्ञा-

भारत माझा देश आहे.

सारे भारतीय माझे बांधव आहेत.

माझ्या देशावर माझे प्रेम आहे.

माझ्या देशातल्या समृद्ध आणि

विविधतेने नटलेल्या परंपरांचा मला अभिमान आहे.

त्या परंपरांचा पाईक होण्याची पात्रता

माझ्या अंगी यावी म्हणून मी सदैव प्रयत्न करेन.

मी माझ्या पालकांचा, गुरुजनांचा आणि

वडीलधाऱ्या माणसांचा मान ठेवीन

आणि प्रत्येकाशी सौजन्याने वागेन.

माझा देश आणि माझे देशबांधव

यांच्याशी निष्ठा राखण्याची

मी प्रतिज्ञा करीत आहे.

त्यांचे कल्याण आणि

त्यांची समृद्धी ह्यांतच माझे

सौख्य सामावले आहे.

जय हिंद

भारताचे संविधान 

उद्देशिका

आम्ही, भारताचे लोक, भारताचे एक सार्वभौम

समाजवादी धर्मनिरपेक्ष लोकशाही गणराज्य घडविण्याचा

व त्याच्या सर्व नागरिकांस

सामाजिक, आर्थिक व राजनैतिक न्याय;

विचार, अभिव्यक्ती, विश्वास, श्रद्धा

व उपासना यांचे स्वातंत्र्य;

दर्जाची व संधीची समानता;

निश्चितपणे प्राप्त करून देण्याचा

आणि त्या सर्वांमध्ये व्यक्तीची प्रतिष्ठा व राष्ट्राची एकता

आणि एकात्मता यांचे आश्वासन देणारी बंधुता

प्रवर्धित करण्याचा संकल्पपूर्वक निर्धार करून;

आमच्या संविधानसभेत

आज दिनांक सव्वीस नोव्हेंबर, १९४९ रोजी

याद्वारे हे संविधान अंगीकृत आणि अधिनियमित

करून स्वतःप्रत अर्पण करीत आहोत.

प्रार्थना-

बोधकथा-

पसायदान-

आता विश्वात्मकें देवें । येणे वाग्यज्ञें तोषावें ।

तोषोनिं मज द्यावे । पसायदान हें ॥

जें खळांची व्यंकटी सांडो । तया सत्कर्मी- रती वाढो ।

भूतां परस्परे पडो । मैत्र जिवाचें ॥

दुरितांचे तिमिर जावो । विश्व स्वधर्म सूर्यें पाहो ।

जो जे वांच्छिल तो तें लाहो । प्राणिजात ॥

वर्षत सकळ मंगळी । ईश्वरनिष्ठांची मांदियाळी ।

अनवरत भूमंडळी । भेटतु भूतां ॥

चलां कल्पतरूंचे आरव । चेतना चिंतामणींचें गाव ।

बोलते जे अर्णव । पीयूषाचे ॥

चंद्रमे जे अलांछन । मार्तंड जे तापहीन ।

ते सर्वांही सदा सज्जन । सोयरे होतु ॥

किंबहुना सर्व सुखी । पूर्ण होऊनि तिन्हीं लोकी ।

भजिजो आदिपुरुखी । अखंडित ॥

आणि ग्रंथोपजीविये । विशेषीं लोकीं इयें ।

दृष्टादृष्ट विजयें । होआवे जी ॥

येथ ह्मणे श्री विश्वेशराओ । हा होईल दान पसावो ।

येणें वरें ज्ञानदेवो । सुखिया जाला ॥

देशभक्तीपर गीत-

बालगीत-