4 जानेवारी दिनविशेष

सप्तरंगी परिपाठ

आज वार- बुधवार,

दिनांक- 04/01/2023,

मिती- पौष शुद्ध 13 (षौष त्रयोदशी)

शके-1944,

सुविचार- परिस्थिती गरीब असली तरी चालेल,पण विचार ‘भिकारी’ नसावेत.

आजचा दिनविशेष-

4 जानेवारी हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील 4था किंवा लीप वर्षात 4था दिवस असतो.

आंतरराष्ट्रीय ब्रेल दिन

ठळक घटना आणि घडामोडी-

नववे शतक-

८७१ – रीडिंगची लढाई – वेसेक्सचा एथेलरेड डेन्मार्कच्या आक्रमकांकडून पराभूत.

पंधरावे शतक-

१४९३ – क्रिस्टोफर कोलंबस आपल्या पहिल्या सफरीच्या अंती नव्या जगातून परत निघाला.

सतरावे शतक-

१६४२ – इंग्लिश गृहयुद्ध – चार्ल्स पहिल्याने ब्रिटिश संसदेवर हल्ला केला.

अठरावे शतक-

१७१७ – नेदरलँड्स, इंग्लंड व फ्रान्सने तिहेरी तह केला.

१७६२ – इंग्लंडने स्पेन व नेपल्स विरुद्ध युद्ध पुकारले.

एकोणिसावे शतक-

१८४७ – सॅम्युअल कॉल्टने अमेरिकन सरकारला पहिले रिव्हाॅल्व्हर पिस्तूल विकले.

१८८१ – लोकमान्य टिळकांनी केसरी वृत्तपत्र सुरू केले.

१८८५ डॉ. विल्यम डब्ल्यू. ग्रँट यांनी मेरी गार्टसाईड या रुग्णावर आंत्रपुच्छ काढून टाकण्याची पहिली यशस्वी शस्त्रक्रिया केली.

१८९६ – युटाह अमेरिकेचे ४५वे राज्य झाले.

विसावे शतक-

१९२६ – लखनौ येथे भारतीय क्रांतिकारकांवर काकोरी खटल्याच्या सुनावणीस सुरुवात.

१९४४ – अॅडोल्फ हिटलरने जर्मनीतील १० वर्षावरील सर्व मुलामुलींना राष्ट्राच्या युद्धसेवेत दाखल करून घेण्याबद्दलचा वटहुकूम काढला.

१९४८ – म्यानमार(तत्कालीन बर्मा) ला युनायटेड किंग्डमकडून स्वातंत्र्य.

१९५१ – कोरियन युद्ध – चीन व उत्तर कोरियाच्या सैन्याने सेऊल काबीज केले.

१९५२ – ब्रिटिश सैन्याने सुएझ कालव्याची नाकेबंदी केली.

१९५४ – मेहेरचंद महाजन भारताच्या सरन्यायाधीशपदी.

१९५८ – स्पुतनिक १, पहिला मानवनिर्मित उपग्रह पृथ्वीवर पडला.

१९५८ – एडमंड हिलरी दक्षिण ध्रुवावर पोहोचले.

१९५९ – रशियाचे अंतराळयान, लुना १, चंद्राच्या जवळ पोचले.

१९६२ – न्यू यॉर्कमध्ये चालकरहित रेल्वे सुरू झाली.

१९६४ – वाराणसी येथे भारतातील पहिले डिझेल रेल्वे इंजिन येथे तयार झाले.

१९७४ – अमेरिकेची सेनेटच्या वॉटरगेट समितीने मागितलेली कागदपत्रे देण्यास अध्यक्ष रिचर्ड निक्सनने नकार दिला.

१९८९ – अमेरिकन नौदलाच्या २ एफ.१४टॉमकॅट विमानांनी लिबियाची २ मिग २३ फ्लॉगर विमाने पाडली.

१९९० – पाकिस्तानच्या सिंध प्रांतात प्रवासी रेल्वे थाबलेल्या मालगाडीवर आदळली. ३०० ठार.

१९९६ – चंद्रकांत खोत यांच्या बिंब प्रतिबिंब या कादंबरीला कोलकता येथील भारतीय भाषा परिषदेचा पुरस्कार.

१९९९ – पाकिस्तानची राजधानी इस्लामाबादमध्ये एका शिया मशिदीवर नमाजादरम्यान गोळीबार. १६ ठार, २५ जखमी.

एकविसावे शतक-

२००४ – मिखाइल साकाश्विली जॉर्जियाच्या अध्यक्षपदी.

२००४ – नासाची मानवरहित गाडी, स्पिरिट, मंगळावर उतरली.

२००७ – नान्सी पेलोसी अमेरिकेच्या हाउस ऑफ रिप्रेझेन्टेटिव्ह्जची सभापती असणारी प्रथम स्त्री ठरली.

२०१० – बुर्ज खलिफा या जगातील सर्वात उंच इमारतीचे दुबईमध्ये उद्‍घाटन झाले.

जन्म-

१०७६ – झ्हेझॉॅंग, सॉंग वंशाचा चिनीसम्राट.

१६४३ – सर आयझॅक न्यूटन, इंग्लिश शास्त्रज्ञ व तत्त्वज्ञानी.

१८०९ – लुई ब्रेल दृष्टिहीनांसाठी ‘ब्रेल लिपी’ तयार करणारा.

१८१३ – आयझॅक पिट्समन लघुलिपी(शॉर्टहॅंड) तयार करणारा.

१८४८ – कात्सुरा तारो, जपानी पंतप्रधान.

१९०० – जेम्स बॉंड, अमेरिकन पक्षीिास्त्रज्ञ.

१९०९ – प्रभाकर पाध्ये, मराठी नवसाहित्यिक.

१९१४ – इंदिरा संत, मराठी कवियत्री.

१९२४ – विद्याधर गोखलेनाटककार,खासदार,लेखक संपादक.

१९२५ – प्रदीप कुमार, हिंदी व बंगाली चित्रपटअभिनेता.

१९३७ – सुरेंद्रनाथ, भारतीय क्रिकेट खेळाडू.

१९४० – श्रीकांत सिनकर, मराठी कादंबरीकार.

१९४१ – कल्पनाथ राय, केन्द्रीय मंत्री, राज्यसभा खासदार (३ वेळा), लोकसभा खासदार (४ वेळा), काँग्रेसचे नेते.

१९५३ – जॉर्ज टेनेट, अमेरिकन गुप्तहेर यंत्रणा, सी.आय.एचा प्रमुख.

मृत्यू-

१२४८ – सांचो दुसरा, पोर्तुगालचा राजा.

१५६४ – होसोकावा उजित्सुना, जपानी सेनापती.

१६९५ – फ्रांस्वा हेन्रि दि मोंतमोरेंसी-बुतेव्हिल, फ्रान्सचा सेनापती.

१८३१ – जेम्स मन्रो, अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष.

१८५१ – दुसरे बाजीराव पेशवे कानपूरजवळ ब्रह्मावर्त येथे निधन.

१८७७ – कोर्नेलियस व्हान्डरबिल्ट, अमेरिकन उद्योगपती.

१९०७ – गोवर्धनराम त्रिपाठी ‘सरस्वतीचंद्र’ या गुजराती कादंबरीचे लेखक.

१९०८ – राजारामशास्त्री भागवत विचारवंत व संस्कृत पंडित.विद्वान व समाजसुधारक, ज्ञानाच्या क्षेत्रातील मोठे प्रज्ञावंत, शिक्षणविषयक स्वतंत्र ध्येये असल्यामुळे त्यांनी १८८४ मध्ये बॉम्बे हायस्कूल आणि पुढे मराठा हायस्कूल काढले. हिन्दुधर्म विवेचक पत्राचे ते काही वर्षे संपादक होते.

१९६५ – टी.एस.इलियट, अमेरिकन साहित्यिक.

१९९४ – राहुल देव बर्मन तथा ’पंचमदा’ – संगीतकार

२००६ – मक्तूम बिन रशीद अल् मक्तूम, दुबईचा शेख व संयुक्त अरब अमिरातीचा पंतप्रधान.

प्रतिवार्षिक पालन-

आंतरराष्ट्रीय ब्रेल दिन

स्वातंत्र्यदिन : म्यानमार (१९४८)

राष्ट्रगीत-

जनगणमन अधिनायक जय हे

भारत भाग्य-विधाता |

पंजाब, सिंधू, गुजरात, मराठा, द्राविड, उत्कल, बंग,

विंध्य, हिमाचल, यमुना, गंगा,

उच्छल जलधितरंग,

तव शुभ नामे जागे तव शुभ आशिस मागे,

गाहे तव जयगाथा,

जनगण मंगलदायक जय हे,

भारत भाग्य-विधाता|

जय हे, जय हे, जय हे,

जय जय जय, जय हे ||

प्रतिज्ञा-

भारत माझा देश आहे.

सारे भारतीय माझे बांधव आहेत.
माझ्या देशावर माझे प्रेम आहे.
माझ्या देशातल्या समृद्ध आणि
विविधतेने नटलेल्या परंपरांचा मला अभिमान आहे.
त्या परंपरांचा पाईक होण्याची पात्रता
माझ्या अंगी यावी म्हणून मी सदैव प्रयत्न करेन.

मी माझ्या पालकांचा, गुरुजनांचा
आणि वडीलधाऱ्या माणसांचा मान ठेवीन
आणि प्रत्येकाशी सौजन्याने वागेन.
माझा देश आणि माझे देशबांधव
यांच्याशी निष्ठा राखण्याची
मी प्रतिज्ञा करीत आहे.
त्यांचे कल्याण आणि
त्यांची समृद्धी ह्यांतच माझे
सौख्य सामावले आहे.

जय हिंद

भारताचे संविधान 

उद्देशिका

आम्ही, भारताचे लोक, भारताचे एक सार्वभौम

समाजवादी धर्मनिरपेक्ष लोकशाही गणराज्य घडविण्याचा

व त्याच्या सर्व नागरिकांस

सामाजिक, आर्थिक व राजनैतिक न्याय;

विचार, अभिव्यक्ती, विश्वास, श्रद्धा

व उपासना यांचे स्वातंत्र्य;

दर्जाची व संधीची समानता;

निश्चितपणे प्राप्त करून देण्याचा

आणि त्या सर्वांमध्ये व्यक्तीची प्रतिष्ठा व राष्ट्राची एकता

आणि एकात्मता यांचे आश्वासन देणारी बंधुता

प्रवर्धित करण्याचा संकल्पपूर्वक निर्धार करून;

आमच्या संविधानसभेत

आज दिनांक सव्वीस नोव्हेंबर, १९४९ रोजी

याद्वारे हे संविधान अंगीकृत आणि अधिनियमित

करून स्वतःप्रत अर्पण करीत आहोत.

प्रार्थना-

बोधकथा-

पसायदान-

आता विश्वात्मकें देवें । येणे वाग्यज्ञें तोषावें ।

तोषोनिं मज द्यावे । पसायदान हें ॥

जें खळांची व्यंकटी सांडो । तया सत्कर्मी- रती वाढो ।

भूतां परस्परे पडो । मैत्र जिवाचें ॥

दुरितांचे तिमिर जावो । विश्व स्वधर्म सूर्यें पाहो ।

जो जे वांच्छिल तो तें लाहो । प्राणिजात ॥

वर्षत सकळ मंगळी । ईश्वरनिष्ठांची मांदियाळी ।

अनवरत भूमंडळी । भेटतु भूतां ॥

चलां कल्पतरूंचे आरव । चेतना चिंतामणींचें गाव ।

बोलते जे अर्णव । पीयूषाचे ॥

चंद्रमे जे अलांछन । मार्तंड जे तापहीन ।

ते सर्वांही सदा सज्जन । सोयरे होतु ॥

किंबहुना सर्व सुखी । पूर्ण होऊनि तिन्हीं लोकी ।

भजिजो आदिपुरुखी । अखंडित ॥

आणि ग्रंथोपजीविये । विशेषीं लोकीं इयें ।

दृष्टादृष्ट विजयें । होआवे जी ॥

येथ ह्मणे श्री विश्वेशराओ । हा होईल दान पसावो ।

येणें वरें ज्ञानदेवो । सुखिया जाला ॥

देशभक्तीपर गीत-

बलसागर भारत होवो, विश्वात शोभुनी राहो

हे कंकण करि बांधियले, जनसेवे जीवन दिधले
राष्ट्रार्थ प्राण हे उरले, मी सिद्ध मरायाला हो

वैभवी देश चढवीन, सर्वस्व त्यास अर्पीन
तिमीर घोर संहारीन, या बंधु सहाय्याला हो

हातांत हात घेऊन, हृदयास हृदय जोडून
ऐक्याचा मंत्र जपून, या कार्य करायाला हो

करि दिव्य पताका घेऊ, प्रिय भारतगीते गाऊ
विश्वास पराक्रम दावू, ही माय निजपदा लाहो

या उठा करू हो शर्थ, संपादु दिव्य पुरुषार्थ
हे जीवन ना तरि व्यर्थ, भाग्यसूर्य तळपत राहो

ही माय थोर होईल, वैभवे दिव्य शोभेल
जगतास शांति देईल, तो सोन्याचा दिन येवो

कवी : साने गुरुजी

बालगीत-